Jeżeli mamy problem z zezem lub pomimo noszenia okularów nie widzimy wyraźnie – powinniśmy udać się do ortoptysty. Specjalistę tego warto odwiedzić również profilaktycznie, gdyż niektóre dysfunkcje narządu wzroku mogą być na pierwszy rzut oka niewidoczne. Czym dokładnie zajmuje się ortoptysta? Jaką szkołę trzeba ukończyć, żeby wykonywać ten zawód? Co powinniśmy wiedzieć o badaniu ortoptycznym?

Ortoptyka – podstawowe informacje

Ortoptyka to dziedzina specjalizująca się w badaniu, a następnie leczeniu zaburzeń widzenia obuocznego. Leczenie w gabinecie ortoptycznym jest nieinwazyjne (ortoptysta nie posiada uprawnień do przeprowadzania operacji) i polega na zaleceniu pacjentowi zestawu ćwiczeń, które są dostosowane do jego problemu, wieku i możliwości.

Kiedy powinniśmy zgłosić się do ortoptysty? – radzi ortoptysta z Warszawy

Jeżeli w naszej rodzinie występowały problemy ze wzrokiem, warto udać się do ortoptysty na badanie profilaktyczne. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, że nie wszystkie schorzenia są widoczne dla osoby, która nie posiada specjalistycznej wiedzy.

Objawy, które powinny skłonić nas do jak najszybszego udania się do specjalisty to częste mrużenie i przecieranie oczu, przymykanie jednego oka, siadanie w bliskiej odległości od telewizora, częste pieczenie i łzawienie oczu, przybliżanie przedmiotów do oczu, zez, widoczne opadanie górnej powieki, podwójne widzenie, nieuzasadnione częste bóle głowy, brak ruchu gałki ocznej w którymś z kierunków spojrzenia, przechylanie głowy na bark, trudności z utrzymaniem koncentracji, niechęć do czytania i pisania, mylenie liter podczas czytania /pisania np. „p” z „b”. W przypadku dzieci szczególnie alarmująca jest niechęć do rysowania, gubienie liter podczas pisania, pismo lustrzane, przestawianie kolejności liter i cyfr, podejrzenie występowania dysleksji, dysgrafii i dyskalkulii, światłowstręt.

Jakie badania przeprowadza ortoptysta?

Ortoptysta może przeprowadzić badanie komputerowe wzroku, badanie ruchomości gałek ocznych, badanie i ocenę ostrości wzroku do dali i do bliży, badanie wrodzonych zespołów zaburzeń narządu ruchu gałki ocznej, badanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, badanie akomodacji, badanie zeza jawnego towarzyszącego: zeza zbieżnego, zeza rozbieżnego oraz zeza skośnego, badanie zeza ukrytego, badanie zeza jawnego akomodacyjnego, badanie zeza porażennego, badanie zeza pozornego, badanie konwergencji, badanie ruchów oczopląsowych, badanie poszczególnych stopni widzenia obuocznego: jednoczesnej percepcji, fuzji i stereopsji, badanie korespondencji siatkówkowej, badanie widzenia stereoskopowego.

Podstawowym narzędziem ortoptycznym jest synoptofor. Urządzenie to umożliwia bardzo dokładną ocenę widzenia obuocznego. Za jego pomocą można zbadać stopień obuocznego widzenia, obiektywnie zbadać kąt zeza, zakres supresji i korespondencji siatkówkowej, odchylenie oczu we wszystkich kierunkach, a także prowadzić ćwiczenia w celu odtworzenia prawidłowej korespondencji siatkówkowej. Synoptofor pozwala ćwiczyć fuzję i jej zakres.

 Kto może zostać ortoptystą?

Ortoptystą może zostać osoba, która ukończyła 2-letnie kierunkowe studium zawodowe (państwowe lub prywatne), odbyła praktyki zawodowe i zdała egzamin państwowy. Dziedzina ta powstała w Anglii w 1930 roku, natomiast w Polsce pierwsza placówka kształcąca specjalistów z zakresu ortoptyki powstała w 1979 roku. W tej chwili można kształcić się w studium dziennym, wieczorowym i weekendowym. Minimalny program zajęć studium zawodowego to 1600 godzin. Umiejętności, które podczas nauki zdobywają studenci to między innymi: charakteryzowanie budowy i funkcjonowania narządu wzroku, posługiwanie się wiedzą z zakresu anatomii, fizjologii i patofizjologii człowieka, charakteryzowanie chorób i wad rozwojowych mających wpływ na funkcje narządu wzroku, określanie patofizjologii poszczególnych elementów gałki ocznej wraz z oczodołem, wykonywanie badań ortoptycznych i określonych badań okulistycznych, metodyka i wykonywanie ćwiczeń ortoptycznych, rozpoznawanie wad refrakcji, stosowanie pomocy optycznych i nieoptycznych w leczeniu choroby zezowej i niedowidzeniu.

Artykuł powstał we współpracy z gabinetem ortoptycznym – Fundacja Zobaczyć Jutro